Ülkemiz bilinçli bir şekilde sigortalı işçi çalıştırma seviyesine henüz gelmiş değildir. Birçok iş yeri daha az vergi ödemek ve sigorta primlerini yatırmamak içi ya kaçak işçi çalıştırmada ya da işçilerinin sigorta primlerini elden vermektedir. Bu aslında kayıt dışı işçi çalıştırma metoduna girdiği için kanun dışı bir uygulamadır. Bu yazımızda, elden sigorta ödemek ve almak hakkında hem iş verenlere hem de işçilere bilgiler vererek doğru adımlar atılmasını sağlamaya çalışacağız. Öncelikle kayıt dışı adam çalıştırmanın cezası nedir ona bakalım.
Kayıt Dışı İşçi Çalıştırmanın Cezası
Kayıt dışı işçi çalıştırmak hem devlete ödenecek vergiyi azalttığı için hem de işçinin başına gelebilecek bir kaza sonrası oluşabilecek sorunlar nedeni ile kesinlikle yapılmaması gereken bir uygulamadır. Ama buna rağmen ülkemizde milyonlarca kişi şu an kayıt dışı yani sigortasız olarak çalıştırılmaktadır.
Peki bunun bir yaptırımı var mı? Kesinlikle evet! Özellikle esnafların kayıt dışı işçi çalıştırması sonrası büyük cezalar ile karşılaşabileceklerini söyleyebiliriz. Yapılacak bir denetleme sonrası kişinin sigortasız olarak çalıştığı tespit edilirse, geriye dönük 12 ay boyunca asgari ücret üzerinden iş yerine ceza kesilir. Hem de bu her bir işçi için yapılır. Yanında 10’dan fazla sigortasız işçi tutan yerlerin yiyebileceği cezalar yüz binlerce TL’yi bulabilir.
Elden Sigorta Primi Yatırılır Mı?
Bazı iş verenler, kişileri asgari ücretten de daha düşük bir paraya çalıştırmak isteyebilir. Bu durumda, kişinin talep etmesi durumunda elden sigorta parasını vermeyi kabul edebilir. İşçi de bu para ile sigorta primini yatırır. Ama bu tamamen yanlış bir uygulamadır. Çünkü, işçi iş yerinde herhangi bir şekilde iş kazası geçirirse bu sorumluluk tamamen iş yerinin sahibine aittir. Bu nedenle elden sigorta uygulaması yapılmaması gerekmektedir.
İşçilerin hem maaşlarının hem sigortalarının geciktirilmeden banka hesaplarına yatması gerekmektedir. Birçok işçi, iş yerim sigortamı yatırmamış ya da iş yerim eksik sigorta göstermiş şeklinde şikayetçi olmaktadır. Peki iş yeri nereye şikayet edilir?
İş Yeri Maaşı Vermiyor Nereye Şikayet Edebilirim?
İş yeri maaşınızı vermiyorsa ya da maaşınızı eksik veriyorsa, o zaman önce durum tespiti yapılması gerekiyor.
- İş yeri maddi zorluk içinde mi
- İş yeri keyfi olarak mı maaşınızı vermiyor
- İş yeri kapandığı için mi maaşınızı alamadınız
- İş yerinden ayrıldıktan sonra mı maaşınızı alamadınız
- Kaç aylık maaşınız içeride kaldı
- İş yeri eksik maaş mı yatırdı
- İş yeri maaşınızı yatırdı; ama sigortanızı mı yatırmadı
Bu gibi sorulara göre şikayet edilecek merciler belirlenir. İş yeriniz sigortanızı eksik yatırmış ya da sigortanızı hiç yatırmamışsa o zaman bu durum için iş yerini SGK’ya şikayet edebilirsiniz.
İş Yeri Nereye Şikayet Edilir?
İş yeri maaşınızı vermiyorsa ya da iş yerinden ayrıldıktan sonra almadığınız maaşınız varsa bunun için öncelikle iş yerinizden maaşınızı sözlü olarak isteyin. Maaşınızı yine vermiyorsa o zaman, yazılı bir istekte bulunmalısınız. Sonuç alamadığınızda yapmanız gereken ilk iş bulunduğunuz ildeki Çalışma Müdürlüğüne başvurup şikayetçi olmanızdır. Ancak bu şekilde bir işlem başlatılır. Ve sonuç olarak kesinlikle maaşınızı tam olarak alırsınız.
